4 đặc trưng tạo lên một dàn âm thanh trung thực nhất

28/12/2019 08:47 | 1714 Lượt xem

Âm thanh là một lĩnh vực rất phức tạp, nó là lĩnh vực vô cùng rộng lớn với lượng kiến thức vô bờ bến. Mọi dân chơi âm thanh đều muốn xây dựng cho mình một dàn âm thanh trung thực nhất. Để tái hiện âm thanh một cách trung thực thì một dàn máy cần đạt được 4 đặc trưng dưới đây của âm thanh

Trong thực tế ít dàn âm thanh nào có đủ 4 đặc trưng của âm thanh. Một số dàn máy âm thanh chỉ tái hiện được tốt một hoặc hai đặc trưng ,phần đa các dàn máy thường bỏ sót các đặc trưng còn lại. Để hiểu rõ thế nào là âm thanh trung thực, sống động, tái hiện lại những gì bạn có thể thưởng thức được ở sân khấu hay ở phòng hòa nhạc, làm cho người nghe có cảm giác như ngồi trước dàn nhạc đang trình diễn, chúng ta phải nhận thức và nắm rõ được bốn đặc trưng về sự trung thực của âm thanh. Các bạn cùng Remak đi tìm hiểu về 4 đặc trưng này là những gì?

Để có thể tái tạo âm thanh trung thực nhất cần đạt được 4 đặc trưng của âm thanh

Trung thực về không gian (Spatial Fidelity):

Trong không gian 3 chiều thì một dàn âm thanh được gọi là là trung thực về không gian chính là sự định vị hình ảnh của âm thanh. Trong các dàn âm thanh HiFi thông thường chúng ta chỉ cảm nhận được âm thanh phát ra từ cặp loa mà thôi, ngoài ra người nghe không thể cảm nhận được vị trí của các nguồn âm thanh tức vị trí của nhạc công hay ca sỹ trong thực tế như thế nào. Đây là điểm rất khác nhau giữa âm thanh HiFi thông thường và dàn âm thanh chất lượng cao Hi-End.

Trong khi đó một dàn âm thanh Hi-End được lắp đặt và bố trí hợp lí thì âm thanh ta nghe được dường như không phải được phát ra từ cặp loa mà từ phía xa hơn và phía ngoài của loa, lúc đó người nghe cảm thấy cặp loa hình như biến mất và cảm nhận về vị trí, hình ảnh của âm thanh bắt đầu xuất hiện.

Thời điểm chính xác của các thành phần tần số cao và thấp đến tai người nghe là yếu tố rất quan trọng để cảm nhận vị trí thực tế của âm thanh, từ đó tái tạo lại vị trí chính xác của ca sỹ hay người nhạc công đang chơi nhạc. Nếu thành phần tần số cao của một âm thanh đến tai người nghe trước thành phần tần số thấp của âm thanh đó thì chắc chắn âm thanh sẽ mất đi tính chân thực, người nghe sẽ không cảm nhận được tiêu điểm của âm thanh đó ở đâu và từ đó sẽ mất đi khả năng xác định được vị trí và hình ảnh của âm thanh.

Một dàn âm thanh Hi-End được lắp đặt chính xác, sử dụng các dây dẫn tín hiệu và dây loa một cách hợp lý, phòng nghe nhạc được bố trí chống phản xạ âm thanh ở những vị trí thích hợp thì người nghe nhạc sẽ có được cảm giác trung thực về vị trí không gian của dàn nhạc và ca sỹ dường như họ đang biễu diễn trước mặt vậy. Điều này làm tăng sự vui thú và sống động khi thưởng thức âm nhạc lên nhiều lần so với các dàn máy thông thường.

Trung thực về tính chuyển tiếp hay tính trong trẻo, rõ ràng của âm thanh (Transient Fidelity):

Tính trong trẻo, tinh tế tới từng chi tiết của âm thanh có được nhờ khả năng tái tạo lại một cách chính xác sự bắt đầu và kết thúc của một chuyển tiếp âm thanh là rất quan trọng trong việc tái hiện lại âm thanh một cách thực sự trung thực.

Khả năng tái tạo lại chính xác sự chuyển tiếp của âm thanh là rất quan trọng, nhờ nó người nghe cảm nhận được những chi tiết gãy hoặc vuốt vào sợi dây đàn Ghita hay tiếng dùi trống chạm vào Cymbal hoặc tiếng vang và tắt dần của âm thanh trong phòng hoà nhạc rất thật.

Đặc tính này làm cho người nghe có thể phân biệt được tiếng của từng nhạc cụ trong một dàn nhạc hay đối với những người nghe sành điệu có thể phân biệt được cả tiếng Piano của hang Steinway và của hang Yamaha khác nhau như thế nào.

Sự trung thực về âm sắc (Tonal Fidelity):

Âm thanh ta nghe được gồm nhiều tần số khác nhau phát ra cùng một lúc. Tiếng người hát có dải tần số riêng cũng như tiếng đàn, tiếng trống đều có dải tần riêng khác nhau. Khi tái hiện lại âm thanh, một dàn máy tốt phải đảm bảo sự tỷ lệ cân xứng của mọi tần số riêng biệt, có như vậy thì những gì ta nghe được mới trung thực với bản thu gốc. Một số dàn máy khi bật lên ta nghe thấy chói tai nghĩa là những tần số thấp và tần số cao bị suy giảm còn dãy tần trung thì quá mạnh, tương tự một số dàn máy cho ta âm thanh có vẻ tối nghĩa là tần số trung cao và cao bị suy giảm. Một số dàn máy có độ trung thực cao về âm sắc là dàn máy không làm cho ta lẫn được các tiếng đặc trưng mà ta vẫn hay không phân biệt được ở các dàn máy thông thường. Ở một dàn máy tốt ta có thể phân biệt được tiếng của kèn Saxo Tenor với Saxo Alto một cách dễ dàng hay tiếng của Violin khác hẳn với Viola…

Sự trung thực về tính biến động của âm othanh (Dynamic Fidelity):

Khả năng tái tạo lại một cách chính xác và khác biệt giữa những tiếng động lớn và những tiếng động rất nhỏ gọi là tính trung thực về sự biến động của âm thanh. Khả năng này làm cho người nghe cảm nhận được sự tương phản của âm thanh một cách rõ nét, lột tả được sự mạnh mẽ hay nhẹ nhàng tinh tế của âm nhạc.

Ở những dàn máy tốt những tiếng động mạnh như tiến trống, tiếng sét…được thể hiện trung thực, tròn tiếng không nhòe, không méo. Trong khi đó ta vẫn nghe được rõ ràng các tiếng động nhỏ như tiếng vuốt vào dây đàn, tiếng gió thổi…

Sự trung thực về tính biến động của âm thanh làm tăng khả năng sống động thích thú khi thưởng thức âm nhạc hoặc xem phim có âm thanh nổi.

Lời kết:

Để đạt được một dàn âm thanh trung thực thì không chỉ những thiết bị đắt tiền mà cần có những cảm nhận âm thanh hay gọi là thẩm âm tốt. Kết hợp với kỹ thuật cao để đánh giá thông qua 4 đặc trưng âm thanh. Mỗi người có một cái tai khác nhau và độ thẩm âm cũng khác nhau. Nên để có một bộ âm thanh hoàn hảo chung cho tất cả mọi người thường rất khó. Hơn nữa, khi đã có bộ dàn âm thanh hoàn hảo rồi thì một điều cũng rất quan trọng không thể bỏ qua đó là loại bỏ các tạp âm hay tiếng ồn ở bền ngoài; thiết kế một căn phòng có khả năng tiêu tán âm thanh để tránh sự phản âm hay vọng âm làm cho âm phát ra bị nhiễu. Mình chỉ những dàn âm thanh hoàn hảo với người đang sở hữu nó và thưởng thức nó mà thôi. Trên là đôi dòng chia sẻ về những kiến thức và kinh nghiệm của các Tiền Bối đi trước. Xin được nhận đóng góp và chia sẻ để cho công đồng dân chơi Việt ngày càng đông đảo và phát triển.